Płaskorzeźba

Płaskorzeźba „Zdjęcie z Krzyża” (r.1904) autorstwa Alojzego Bunscha (1859-1916) stanowiła pierwotnie główny element wystroju wnętrza kaplicy grobowej w Mycowie.

Zdjęcie z Krzyża”, płaskorzeźba autorstwa Alojzego Bunscha, rok 1904.

 

Wraz z innymi elementami rzeźbiarskimi oraz barwnymi polichromiami, tworzyła wysokiej klasy artystycznej zespół dzieł sztuki secesyjnej. Kaplica grobowa rodziny Hulimków z 1900 r. w Mycowie (województwo lubelskie, powiat hrubieszowski), powstała według projektu lwowskiego architekta Władysława Sadłowskiego, twórcy m.in. monumentalnego dworca kolejowego we Lwowie oraz profesora politechniki lwowskiej. W grobowcu spoczywa m.in. generał WP Jan Hulimka (1869-1930).

„Zdjęcie z Krzyża”, Alojzy Bunsch, rok 1904. Część centralna.

 

Wewnątrz znajdował się płaskorzeźbiony ołtarz autorstwa Alojzego Bunscha - męża siostry arch. W. Sadłowskiego. Innym wspólnym dziełem Sadłowskiego i Bunscha była przebudowa kaplicy w katedrze we Lwowie, do której Alojzy Bunsch wykonał marmurowy fryz „Wjazd Pan Jezusa do Jerozolimy”. Niestety, pozbawiona opieki i nadzoru konserwatorskiego kaplica w Mycowie uległa dewastacji, a dekoracja wnętrza niemal całkowitemu zniszczeniu. Dzięki staraniom spadkobierców rodziny Hulimków, dawnych właścicieli Mycowa, płaskorzeźba „Zdjęcie z Krzyża” stanowiąca wybitny zabytek sztuki religijnej uchroniła się przed zniszczeniem i została w roku 2000 przeniesiona do kościoła w Tarnawie Dolnej.

Zdjęcie z Krzyża”, Alojzy Bunsch, rok 1904. Postać Matki Boskiej.

 

Alojzy Bunsch, rzeźbiarz, urodzony w 1859 roku w Szaszvaros (Siedmiogród), zmarły w r. 1916 w Krakowie. Studia artystyczne odbył w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu (1880-1883) na wydziale rzeźby u Kaspara von Zumbuscha, twórcy wielu reprezentacyjnych pomników wiedeńskich, jak choćby słynne pomniki Marii Teresy lub Beethovena oraz u Edmunda Hellmera, jednego z twórców secesji wiedeńskiej, autora pomnika Straussa.

Pracował jako profesor rzeźby i rysunku, początkowo w Salzburgu, następnie w Szkole Przemysłu Drzewnego w Zakopanem w latach 1888 - 1894, oraz w c. k. Państwowej Szkole Przemysłowej w Krakowie w latach 1892 - 1916. Ożeniony z Marią Aleksandrą Sadłowską, siostrą znanego lwowskiego architekta Władysława Sadłowskiego, zamieszkał w Krakowie od roku 1896. Mieli synów Adama (malarza i dramaturga), Karola (prawnika i powieściopisarza), oraz dwie córki.

Wystawiał prace w Towarzystwie Sztuk Pięknych w Krakowie od roku 1883, w 1888 (lub 1889) r. wziął udział w wystawie jubileuszowej w Brnie, na której otrzymał medal, oraz w Pierwszej Wystawie Współczesnej Polskiej Sztuki Kościelnej w Krakowie w roku 1911. Zachowane dzieła rzeźbiarskie: tablica pamiątkowa poświęcona Władysławowi Łuszczkiewiczowi wraz z medalionem portretowym (brąz) na południowej ścianie Kościoła Mariackiego w Krakowie z 1902 r., tablica z płaskorzeźbą portretową na grobowcu Adama Chmiela (brąz) oraz plakietka portretowa Matki (na grobowcu) na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, fryz „Wjazd Pan Jezusa do Jerozolimy”(marmur kararyjski) w Katedrze Rzymsko-Katolickiej we Lwowie (odlew gipsowy na chórze w Kościele Franciszkanów w Krakowie), płaskorzeźba „Zdjęcie z Krzyża” (gips) kaplica cmentarna w Mycowie, 1904 r. - obecnie w kościele w Tarnawie Dolnej (koło Wadowic), relikwiarz bł. Wincentego Kadłubka (srebro) w Katedrze na Wawelu, rzeźba „Psyche” (marmur) - Muzeum Narodowe w Krakowie - 1914 r., medalion portretowy posła Józefa Głębockiego (brąz), Kościół (?) w Poznaniu, ok. 1909 r., drobne rzeźby i płaskorzeźby portretowe. W swych pracach prezentował historyzm oraz nurt tzw. polskiej secesji. Bibliografia: Katalog wystawy dzieł sztuki TPSP, Kraków 1902, – Bąkowski „Dawne cechy krakowskie”, Kraków 1903 str. 134-135, - Katalog „Pierwszej Wystawy Współczesnej Polskiej Sztuki im. P. Skargi w Krakowie” TPSP, Kraków 1911, - „Józefa Czecha Kalendarz Krakowski na rok 1917” str. 90 (nekrolog), - J. Langman „O polskiej rzeźbie religijnej” Katowice 1932, str. 159, 178. - Inwentarz rękopisów Bibl. im Ossolińskich Wrocław 1949 t.2 rkps 7451, - „Słownik Artystów Polskich” opr. Instytut Sztuki PAN wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wrocław 1971 tom 1 str. 278, 279, - ARCHITEKT, Rok VI (1905) Zeszyt 10, str. 149/150 Myców (ilustracja), tabl.51 Lwów (ilustracja), - „Encyklopedia Krakowa”, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa-Kraków 2000. - Muzeum Narodowe w Krakowie, katalog zbiorów (elektroniczny) 2014.